ABD ve Rusya çifte vatandaşı olan Ksenia Karelina, Ukrayna ordusuna yardım ettiği gerekçesiyle Rusya’da vatana ihanet suçundan 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Eski bir balerin olan Karelina, ABD’de yaşayan kocasıyla birlikte Los Angeles’ta yeni bir hayat kurmuştu. Ancak ailesini ziyaret etmek için döndüğü Rusya’da, Yekaterinburg’da tutuklandı. Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), Karelina’nın Ukrayna ordusu için para topladığı ve bu paranın taktik tıbbi malzeme, ekipman ve silah almak için kullanıldığını öne sürdü.
Suçlamalar ve Mahkeme Süreci
Ksenia Karelina, ABD’deki bir hayır kurumuna yaptığı 51 dolarlık (1.700 TL) bağış nedeniyle suçlandı. Rusya, bu bağışı vatana ihanet olarak değerlendirerek, Karelina’yı mahkum etti. Mahkemeye çıkarılan Karelina, suçlamaları kabul etti ancak avukatı, müvekkilinin paranın Rusya karşıtı eylemler için kullanılacağının farkında olmadığını savundu. Kapalı gerçekleştirilen duruşmada Karelina’nın suçlu bulunması, Rusya’daki adalet sistemine yönelik eleştirileri de beraberinde getirdi.
Karelina’nın eşi Chris Van Heerden, karara tepki göstererek, eşinin serbest bırakılması için kampanya başlattı. Los Angeles’ta bir gazeteye konuşan Van Heerden, eşinin Rusya’ya gitmesinin tehlikeli olabileceğini düşündüğünü ancak Karelina’nın, Rus vatandaşı olması nedeniyle bir sorun yaşamayacağına inandığını belirtti. Kararın ardından, uluslararası insan hakları örgütleri ve ABD’den gelen tepkiler de dikkat çekti. Rusya’nın, Ukrayna ile ilgili eleştirileri ve askeri operasyonlarını zedeleyen açıklamaları suç sayan yasalar çıkarması, bu tür davaların artmasına neden oldu.
Karelina’nın mahkumiyeti, Moskova ve Washington arasında gerçekleştirilen ve Soğuk Savaş’tan bu yana yapılan en büyük esir takasının hemen ardından geldi. 1 Ağustos’ta Ankara’da gerçekleşen esir takasında, Mart 2023’te casusluktan hüküm giyen Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich de bulunuyordu. Bu takas, Rusya ve ABD arasındaki gerilimli ilişkilerin bir yansıması olarak görülürken, Karelina’nın davası bu gerilimi daha da artıracak gibi görünüyor.
Ksenia Karelina’nın mahkumiyeti, Rusya’nın Ukrayna ile ilgili olarak çıkardığı sert yasaların bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından, Ukrayna’daki eylemlerine yönelik eleştirileri ve Rus ordusunun itibarını zedeleyen açıklamaları suç sayan yasalar çıkarması, ülkede özgürlükler üzerindeki baskıyı artırdı. Karelina’nın davası, bu baskıcı yasaların uluslararası yankı bulmasına ve Rusya’daki insan hakları ihlallerine dikkat çekilmesine neden oldu.