Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Dünya Nüfus Günü 2024” istatistiklerini kamuoyuna duyurdu. Bu verilere göre Türkiye, 85 milyon 372 bin 377 kişilik nüfusuyla dünya genelinde 194 ülke arasında 18. sırada yer alıyor. Türkiye’nin nüfusu, dünya toplam nüfusunun yüzde 1.1’ini oluşturuyor ve çocuk ile genç nüfus oranında Avrupa ortalamasının üzerinde bulunuyor.
Türkiye’nin Nüfus Profili
Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı tarafından 1989 yılında dünya nüfusunun 5 milyar insana ulaştığı “11 Temmuz 1987” tarihi “Dünya Nüfus Günü” olarak kabul edildi. Bu özel günde Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), nüfusla ilgili çeşitli konuları ele alarak farkındalık yaratmayı hedefliyor.
BM nüfus tahminlerine göre, 2023 yılında en fazla nüfusa sahip ülke 1 milyar 428 milyon 627 bin 663 kişi ile Hindistan oldu. Hindistan’ı 1 milyar 425 milyon 671 bin 352 kişi ile Çin, 339 milyon 996 bin 563 kişi ile ABD izledi. Bu üç ülke, dünya nüfusunun yüzde 39,7’sini oluşturuyor. Türkiye ise 85 milyon 372 bin 377 kişilik nüfusuyla dünya toplam nüfusundan yüzde 1.1 pay alarak 18. sırada yer alıyor.
Çocuk Nüfusu
2023 yılı verilerine göre, 0-17 yaş grubundaki çocuk nüfus oranı en yüksek ülke yüzde 55,5 ile Nijer ve Orta Afrika Cumhuriyeti oldu. Bu ülkeleri yüzde 54,2 ile Çad ve yüzde 54 ile Mali izledi. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülke ise yüzde 13,9 ile Kore Cumhuriyeti olarak belirlendi. Bu ülkeyi yüzde 14,1 ile Japonya, yüzde 14,2 ile Singapur takip etti. Dünya genelinde çocuk nüfus oranı yüzde 29,8 olarak kaydedildi. Türkiye’deki çocuk nüfus oranı ise yüzde 26 ile dünya ortalamasının altında kaldı.
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranlarına bakıldığında, 2023 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip ülkeler yüzde 23,3 ile İrlanda, yüzde 21 ile İsveç ve yüzde 20,7 ile Fransa oldu. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise yüzde 15,1 ile İtalya, yüzde 15,6 ile Malta ve yüzde 16 ile Portekiz olarak sıralandı. Türkiye’nin yüzde 26 olan çocuk nüfus oranı, AB ortalamasının üzerinde yer aldı.
Genç Nüfus Oranı
15-24 yaş grubundaki genç nüfus oranı incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek genç nüfus oranına sahip ülke yüzde 24,1 ile Suriye oldu. Bu ülkeyi yüzde 22,3 ile Orta Afrika Cumhuriyeti ve Doğu Timor, yüzde 22,1 ile Eritre izledi. Genç nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise yüzde 6,8 ile Ukrayna, yüzde 7,6 ile Katar ve yüzde 8,5 ile Monako olarak belirlendi. Dünya genelinde genç nüfus oranı yüzde 15,5 iken, Türkiye’nin genç nüfus oranı yüzde 15,1 ile dünya ortalamasının hemen altında kaldı.
AB üyesi 27 ülkenin genç nüfus oranları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek genç nüfus oranına sahip ülkeler yüzde 13,1 ile İrlanda, yüzde 12 ile Danimarka ve yüzde 11,9 ile Hollanda olarak tespit edildi. Genç nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise yüzde 9 ile Malta, yüzde 9,4 ile Litvanya ve yüzde 9,5 ile Bulgaristan ve Slovenya olarak belirlendi. Türkiye’nin yüzde 15,1 olan genç nüfus oranı, AB ortalamasının üzerinde yer aldı.
Yaşlı Nüfus Oranı
Ülkelerin 65 yaş ve üzeri nüfus oranlarına bakıldığında, 2023 yılında en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ülke yüzde 35,8 ile Monako oldu. Bu ülkeyi yüzde 30,1 ile Japonya ve yüzde 24,5 ile İtalya izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu ülke ise yüzde 1,6 ile Katar olarak kaydedildi. Bu ülkeyi yüzde 1,7 ile Uganda ve Zambiya izledi. Dünya genelinde yaşlı nüfus oranı yüzde 10 iken, Türkiye’de bu oran yüzde 10,2 olarak belirlendi ve dünya ortalamasının hemen üzerinde yer aldı.
AB üyesi 27 ülke arasında en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip olan ülkeler yüzde 24,5 ile İtalya, yüzde 23,6 ile Finlandiya ve yüzde 23,3 ile Portekiz oldu. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise yüzde 15,2 ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, yüzde 15,4 ile Lüksemburg ve yüzde 15,5 ile İrlanda olarak tespit edildi. Türkiye’nin yaşlı nüfus oranı yüzde 10,2 ile AB ortalamasının altında kaldı.
Doğurganlık Hızı
2023 yılında en yüksek doğurganlık hızına sahip ülke 6,67 çocuk ile Nijer oldu. Bu ülkeyi 6,12 çocuk ile Çad ve 6,1 çocuk ile Somali izledi. En düşük doğurganlık hızı ise 0,88 çocuk ile Kore Cumhuriyeti olarak belirlendi. Bu ülkeyi 1,04 çocuk ile Singapur ve 1,14 çocuk ile Andorra ve San Marino izledi. Dünya genelinde doğurganlık hızı ortalaması 2,31 çocuk iken, Türkiye’nin doğurganlık hızı 1,51 çocuk ile dünya ortalamasının altında kaldı.
AB üyesi 27 ülkenin doğurganlık hızları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek doğurganlık hızına sahip ülke 1,79 çocuk ile Fransa oldu. Bu ülkeyi 1,76 çocuk ile İrlanda ve 1,74 çocuk ile Romanya izledi. En düşük doğurganlık hızı ise 1,22 çocuk ile Malta olarak kaydedildi. Türkiye’nin doğurganlık hızı, AB ortalamasının altında kaldı.
Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi
Birleşmiş Milletler dünya nüfus tahminlerine göre, 2023 yılında doğuşta beklenen yaşam süresi dünya genelinde 73,4 yıl, erkekler için 70,8 yıl ve kadınlar için 76 yıl oldu. Erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresi en yüksek ülke 85,2 yıl ile Monako olarak belirlendi. En düşük yaşam süresi ise 52 yıl ile Çad oldu. Türkiye’nin erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresi 74,8 yıl olarak dünya ortalamasının üzerinde yer aldı.
Kadınlar için doğuşta beklenen yaşam süresi en yüksek ülke 89 yıl ile Monako oldu. En düşük yaşam süresi ise 54,2 yıl ile Nijerya olarak belirlendi. Türkiye’nin kadınlar için doğuşta beklenen yaşam süresi 80,3 yıl olarak dünya ortalamasının üzerinde, ancak AB ortalamasının altında kaldı.
TÜİK’in açıkladığı bu veriler, Türkiye’nin nüfus yapısının ve demografik özelliklerinin diğer ülkelerle karşılaştırıldığında nasıl bir konumda olduğunu ortaya koyuyor. Suriyelilerin genç nüfus oranında ilk sırada yer alması, ülkenin demografik dinamiklerini de etkiliyor. Bu veriler, gelecekteki nüfus politikaları ve stratejilerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynayacaktır.