Enflasyon oranı , seçilen mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin bir yıl içindeki ortalama fiyat artışı olarak hesaplanır . Yüksek enflasyon fiyatların hızlı arttığını, düşük enflasyon ise fiyatların daha yavaş arttığını gösterir. Ülkemizin gündeminden de hiç düşmeyen enflasyon konusuna Asayiş Haber ekibi olarak biraz daha yakından bakalım istedik.
Enflasyona Ne Sebep Olur?
Para arzındaki artış enflasyonun köküdür; ancak bu, ekonomideki farklı mekanizmalar yoluyla da ortaya çıkabilir. Bir ülkenin para arzı para otoriteleri tarafından aşağıdaki yöntemlerle artırılabilir:
- Vatandaşlara daha fazla para basmak ve dağıtmak
- Yerel para biriminin değerinin düşürülmesi
- İkincil piyasada bankalardan devlet tahvili satın alınarak bankacılık sistemi aracılığıyla rezerv hesabı kredisi olarak yeni paranın hayata geçirilmesi (en yaygın yöntem)
- Tedarik ve temel mallardaki kıtlığın diğer fiyatların artmasına neden olmas gibi tüm bu durumlarda para satın alma gücünü kaybeder.
Enflasyonun Nedenleri Nelerdir?
Enflasyonun üç ana nedeni vardır: talep enflasyonu, maliyet enflasyonu ve yerleşik enflasyon.
- Talep enflasyonu, talebi karşılamaya yetecek kadar ürün veya hizmetin üretilmemesi ve fiyatlarının artmasına neden olan durumları ifade eder.
- Öte yandan maliyet enflasyonu, ürün ve hizmet üretmenin maliyeti arttığında ortaya çıkar ve işletmeleri fiyatlarını yükseltmeye zorlar.
- Yerleşik enflasyon, işçiler artan yaşam maliyetlerine ayak uydurmak için daha yüksek ücret talep ettiğinde ortaya çıkar. Bu da işletmelerin artan ücret maliyetlerini dengelemek için fiyatlarını artırmasına neden olur ve bu da kendi kendini artıran fiyat artışları döngüsüne yol açar.
Enflasyon İyi mi Kötü mü?
Çok fazla enflasyon genellikle ekonomi için kötü kabul edilirken, çok az enflasyon da zararlı olarak kabul edilir. Pek çok ekonomist, yıllık %2 civarında düşük ila orta düzeyde bir enflasyonun normal ve ideal olduğu konusunda hemfikir.
Enflasyonun Etkileri Nelerdir?
Enflasyon ekonomiyi çeşitli şekillerde etkileyebilir. Örneğin, eğer enflasyon bir ülkenin para biriminin düşmesine neden oluyorsa, bu durum, mallarını yabancı ulusların para birimi cinsinden fiyatlandırıldığında daha uygun fiyatlı hale getirerek ihracatçılara fayda sağlayabilir. Öte yandan bu durum yabancı malı daha pahalı hale getirerek ithalatçıya da zarar verebilir. Tüketiciler, fiyatlar daha fazla artmadan önce malları hızlı bir şekilde satın almayı hedefleyeceğinden, yüksek enflasyon harcamaları da teşvik edebilir. Öte yandan tasarruf sahipleri, tasarruflarının gerçek değerinin aşındığını, harcama veya geleceğe yatırım yapma yeteneklerinin sınırlandığını görebilirler.