Türkiye’nin önemli tarım merkezlerinden Hatay, özellikle çilek üretimiyle tanınır. Bu bölgede yetiştirilen çilekler, hem yurt içi pazarlarda hem de yurt dışına yapılan ihracatla ekonomik değer taşıyor. Ancak son dönemlerde ortaya çıkan bir fiyat politikası, hem üreticilerin hem de yerel tüketicilerin tepkisini çekiyor. Yurt dışına 50 TL’ye satılan çilekler, yurt içi pazarlarda 70 TL gibi daha yüksek bir fiyat etiketiyle satılıyor. Bu durum, üretici ve tüketiciler arasında ciddi rahatsızlıklara yol açıyor.
Çilek Krizi Hatay’da: Yurt İçi Fiyatlar Yurt Dışını Geçti!
Çilek üreticileri, yurt dışına satışın daha düşük fiyata yapılmasının ana sebebini, ihracat teşvikleri ve vergi indirimleri olarak gösteriyor. İhracat yapılan ürünlerdeki KDV muafiyeti ve devlet destekleri, ürünlerin yurt dışına daha ucuza satılmasını sağlıyor. Buna karşın, iç pazarda satılan çilekler üzerindeki vergiler ve aracı maliyetleri, fiyatların yükselmesine neden oluyor.
Yerel üreticiler, özellikle iç pazar fiyatlarının yüksek oluşundan dolayı dert yanıyor. Üreticiler, yüksek iç pazar fiyatlarının tüketimi azalttığını ve bu durumun uzun vadede üretim hacmini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor. Diğer yandan, tüketiciler de özellikle iç piyasada yüksek fiyatlar nedeniyle çilek tüketiminde zorlanıyor. Vatandaşlar, ihracata yönelik teşviklerin, iç piyasada da uygulanmasını ve fiyat adaletinin sağlanmasını talep ediyor.
Fiyat farklılıkları sadece tüketici ve üreticiyi etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda yerel ekonomi üzerinde de dolaylı etkiler yaratıyor. Yüksek iç pazar fiyatları nedeniyle yerel tüketicinin alım gücü azalırken, bu durum yerel çilek satışlarını da olumsuz yönde etkiliyor. Ek olarak, çilek gibi yüksek ihracat potansiyeline sahip ürünlerde yaşanan bu tür fiyat politikaları, bölgesel ekonomik dengeler üzerinde de stres yaratıyor.
Uzmanlar, çilek üretimi ve satışındaki bu fiyat dengesizliğinin, hem devlet destekleriyle hem de yerel pazar dinamiklerini gözeten bir fiyat politikasıyla çözülebileceğini öne sürüyor. Yurt içi pazarlar için de teşviklerin artırılması, vergi indirimleri gibi adımların atılması gerektiğini belirtiyorlar. Bu tür düzenlemeler, hem üreticinin hem de tüketicinin lehine olacak ve yerel pazarın daha adil ve dengeli bir yapıya kavuşmasını sağlayacak.
Sonuç olarak, Hatay’daki çilek üretimi ve satışı konusunda yaşanan bu fiyat farklılıkları, yerel ve ulusal düzeyde kapsamlı bir strateji gerektiriyor. Devletin, ihracat yanında iç pazarı destekleyici politikalar geliştirmesi ve bu politikaların uygulamaya konması, hem ekonomik hem de sosyal açıdan fayda sağlayacak önemli adımlar arasında yer alıyor. Üreticiden tüketiciye kadar tüm kesimlerin bu süreçte desteklenmesi, Türkiye’nin tarım politikalarının başarısını artıracaktır.
